برق فشار قوی چیست؟
برق فشار قوی به برقی گفته می‌شود که ولتاژ آن به طور قابل توجهی از ولتاژ برق معمولی که در خانه‌ها و مشاغل استفاده می‌شود، بیشتر است. در ایران، به طور کلی ولتاژ بالای ۱۰۰۰ ولت به عنوان برق فشار قوی شناخته می‌شود.
برق فشار قوی به طور معمول برای انتقال برق در مسافت‌های طولانی استفاده می‌شود. دلیل این امر این است که با افزایش ولتاژ، می‌توان جریان را با شدت کمتری منتقل کرد و در نتیجه تلفات انرژی را کاهش داد. برای انتقال و توزیع برق فشار قوی، از کابل فشار قوی استفاده می شود.
کابل های فشار قوی برای انتقال جریان برق از نیروگاه ها به مراکز توزیع برق به کار می روند.
ساختار کابل فشار قوی
کابل‌های فشار قوی، میزان زیادی از جریان برق را حمل می‌کنند. بنابراین، این کابل‌ها از چندین لایه تشکیل شده‌اند که هر یک دارای عملکرد خاصی هستند:
- رسانای داخلی: رسانای داخلی کابل فشار قوی معمولاً از آلومینیوم یا مس ساخته می‌شود و جریان الکتریکی را از یک طرف کابل به طرف دیگر منتقل می‌کند.
- عایق: در کابل فشار قوی، عایق از نشت جریان الکتریکی جلوگیری می‌کند و معمولاً از موادی مانند کاغذ، پلاستیک یا سرامیک ساخته می‌شود. در این نوع کابل‌ها، اتصالات و پایانه‌ها باید برای کنترل تنش ولتاژ بالا طراحی شوند تا از خرابی عایق جلوگیری گردد.
- پوشش: پوشش این کابل‌ها از کابل را در برابر آسیب‌های فیزیکی حفاظت می‌کند و معمولاً از موادی مانند لاستیک یا پلاستیک ساخته می‌شود
انواع کابل فشار قوی
انواع کابل‌های فشار قوی بر اساس ولتاژ قابل تحمل، ساختار و نوع کاربرد به چندین دسته تقسیم می‌شوند. در ادامه به معرفی انواع این کابل‌ها خواهیم پرداخت:
بر اساس ولتاژ
یکی از رایج‌ترین طبقه‌بندی‌های کابل فشار قوی، بر اساس سطح ولتاژی است که از این کابل‌ها عبور می‌کند. کابل‌های فشار قوی معمولا دارای سه هسته هستند. انواع این محصول از نظر ظرفیت ولتاژ عبارتند از:
- کابل HT که حداکثر تا 11 کیلو ولت ظرفیت دارد و از نوع تسمه‌ای می‌باشد و کشش بالایی را تحمل می‌کند.
- کابل ST که ظرفیت آن بین 22 تا 33 کیلو ولت را می‌باشد.
- کابل EHT که جریان فوق‌العاده بالایی را تحمل می‌کنند و برای سطح ولتاژی بین 33 تا 66 کیلو ولت مناسب است.
ساختار کابل فشار قوی
کابل فشار قوی بر اساس تعداد هسته های موجود در کابل، به دو دسته تقسیم می شود. البته تعداد هسته های موجود در کابل بر میزان ولتاژ قابل تحمل کابل تاثیر دارد که در ادامه به توضیحات این تاثیر خواهیم پرداخت:
- تسمه ای : کابل های تسمه ای از یک هسته مرکزی تشکیل شده اند که از چندین رسانای داخلی تشکیل شده است. رساناهای داخلی به صورت مارپیچ به هم پیچیده شده اند و با یک لایه عایق کاغذی از هم جدا شده اند. هسته مرکزی با یک غلاف سربی پوشانده شده است که از کابل در برابر نفوذ رطوبت محافظت می کند. این نوع کابل ها، معمولاً برای ولتاژهای پایین تا متوسط استفاده می شوند. آنها نسبت به کابل های دیگر استحکام مکانیکی کمتری دارند، اما ارزان تر هستند.
- سوپر کشش: کابل های سوپر کشش از سه هسته مجزا تشکیل شده اند که هر کدام از چندین رسانای داخلی تشکیل شده اند. رساناهای داخلی به صورت مارپیچ به هم پیچیده شده اند و با یک لایه عایق کاغذی از هم جدا شده اند. هر هسته به صورت جداگانه با یک غلاف سربی پوشانده شده است. کابل سوپر کشش معمولاً برای ولتاژهای بالا استفاده می شود. این کابل فشار قوی، نسبت به کابل تسمه ای استحکام مکانیکی بیشتری دارد، اما گران تر است.
کاربرد کابل فشار قوی
با توجه به نوع کاربرد، کابل‌های فشار قوی با دوام و ایمنی بالا ارائه می‌شوند و قادرند جریان الکتریکی را در مسافت‌های طولانی بدون افت انرژی منتقل کنند. این کابل‌ها قابلیت انتقال جریان برق را در محیط‌های مختلف بدون وقوع هر گونه مشکلی دارند. در ادامه به انواع مختلف این کابل‌ها بر اساس نوع محیط استفاده خواهیم پرداخت.
- کابل‌های هوایی: این کابل‌ها روی دکل‌های برق نصب می‌شوند و معمولاً برای انتقال برق در مسافت‌های کوتاه به کار می‌روند.
- کابل‌های زمینی: این نوع کابل‌ها در زیر زمین دفن می‌شوند و به عنوان راه حلی مناسب برای انتقال برق در مسافت‌های طولانی شناخته می‌شوند.
- کابل‌های آبی: این کابل‌ها در زیر آب نصب می‌شوند و به طور معمول در نیروگاه‌های برق آبی برای انتقال برق به کار می‌روند.
نتیجه گیری
کابل‌های فشار قوی برای انتقال انرژی الکتریکی در ولتاژهای بالا به کار می‌روند و نقش اصلی در انتقال برق در شبکه‌های برق شهری و صنعتی را ایفا می‌کنند. از لایه‌ها و پوشش‌های گوناگون در این کابل‌ها استفاده می‌شود تا از نشتی جریان برق جلوگیری شود. تنوع کابل‌های فشار قوی بر اساس ولتاژ، ساختار، و محیط نصب، امکان استفاده گسترده از آنها در شرایط مختلف را فراهم می‌سازد.
در الفبای برق، ما سعی داریم شما را با کاربردی ترین لوازم الکترونیکی آشنا کنیم و اطلاعات لازم را از نحوه کارکرد تکنولوژی‌های جدید در صنعت برق، در اختیار شما قرار دهیم. با دنبال کردن وبسایت و مقالات الفبای برق، اطلاعات خود را در صنعت برق به‌روز نگه دارید.